Mülakat (İş Görüşmesi) Nedir?
İşe alım uzmanları veya kurum yöneticilerinin iş başvurusu yapan aday ile adayın pozisyona uygunluğunu değerlendirmek amacıyla yaptıkları görüşme(ler) sürecidir.
Süreç sonunda hem aday hem de işe alımı gerçekleştirecek taraflar birbirleri için uygun olup olmadıklarına karar verirler.
Birbirinden farklı tip ve formatta gerçekleştirilebilir.
Mülakat (İş Görüşmesi) Tipleri
Birebir Mülakat
· Görüşmeci ve aday birebir gerçekleştirirler.
· En yaygın kullanılan iş görüşmesi tiplerinden biridir.
· Farklı formatlarda gerçekleştirilebilir.
Panel Mülakatı
· Adayın iki veya daha fazla sayıda görüşmeci tarafından değerlendirildiği görüşmedir.
· Adayın verdiği cevap ve görüşme sırasındaki tutumu hakkında farklı görüş ve yorumlar alınmasını sağlar.
· Görüşmecinin bireysel önyargısını azaltmak amaçlanmıştır.
Grup Mülakatı
· Bir aday grubunun aynı anda değerlendirildiği görüşmedir.
· Görüşmeci(ler) tarafından başlatılan bir tartışma veya verilen bir problemin grup olarak çözümü şeklinde gerçekleşir.
· Adayların liderlik potansiyelini ve biçimini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır.
· Aynı zamanda takım çalışması becerisi de değerlendirilir.
Tarama Mülakatı
· Geniş aday gruplarının başvurduğu pozisyonlar için uygulanır.
· Seçme işleminin ilk aşamasıdır.
· Telefon yoluyla veya online gerçekleştirilir.
Yemekli Mülakat
· Adayların sosyal becerilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
· Orta veya üst düzey pozisyonlar için daha yaygın kullanılır.
Telefon Mülakatı
· Genellikle tarama mülakat olarak yapılır.
· Birebir görüşmeye davet edilecek aday sayısını azaltmak amacıyla yapılan görüşmedir.
· Görev yerine uzakta yaşayan adaylar için ilk mülakat yerine de geçebilir.
· Seyahat masraflarını azaltmak amacıyla da kullanılır.
· Sözsüz iletişim /beden dili görülemediğinden sözlü iletişim elemanlarının kullanımı çok önemlidir.
Video Konferans Mülakatı
· Uzaktan görüntü aktarımı /video teknikleri kullanılarak yapılan görüşmedir.
· Yüz yüze yapılan görüşmelerde geçerli olan tüm kurallar bu görüşme biçiminde de geçerlidir.
· Genel Grup Bilgilendirme Seansları
· Tüm adaylara pozisyon ve kurum/organizasyon hakkında geniş bilgilerin verildiği görüşmelerdir.
· Pozisyonun gerektirdiklerinin tüm adaylar tarafından anlaşılması yoluyla zamandan tasarruf edilmesi amaçlanmıştır.
· Genellikle yüz yüze görüşmeler bu seanslardan sonra gerçekleştirilir.
Sıralı Mülakatlar
· Adayın farklı görüşmecilerle ayrı ayrı ya da belli bir sırayı izleyerek görüştüğü mülakat biçimidir.
· Mekan sabit tutulup görüşmeciler değişir ya da aday görüşmecilerin bulunduğu mekanlara gider.
· Birden fazla “ilk izlenim” yaratma fırsatı içerir, aynı zamanda işe alımı gerçekleştirecek taraf için de farklı yorum ve görüş alma olanağı yaratır.
· Bu mülakat tipinde her bir görüşmeci pozisyonun gerekliliklerinin bir tanesini irdeler.
Mülakata gitmeden önce yapmanız gerekenler:
– Nasıl bir işte çalışmak istediğini, seni başkalarından ayıran özelliklerini düşün.
– Başvuruda bulunduğun şirket hakkında araştırma yap, bilgi sahibi ol.
– İş görüşmesine giderken senden istenen belgeler varsa bunları hazırla.
– Özgeçmişini, kapak yazını ve kimliğini görüşme günü yanında bulundur.
– Mülakatın nerede yapılacağını öğren. Nasıl gidebileceğini araştır.
– Mülakat saatinden önce görüşmenin yapılacağı yerde hazır bekle.
– Saçların temiz, taranmış ve düzgün olsun.
– Takım elbise giymeyi tercih et. Abartıdan kaçın.
– Çorapların kıyafetine uygun olsun. (Erkekler siyah, kadınlar ten rengi)
– Ayakkabıların boyalı olsun.
– Sana sorulabilecek sorulara karşı hazırlıklı ol.
– Maaş politikalarını araştır.
– Senin sormak istediğin soruları hazırla.
– Görüşme günü yorgun olma. Uykunu almış, enerjik ol.
Mülakatlarda sana sorulabilecek genel sorular:
– Kendini kısaca tanıtır mısın?
– Başvuru yaptığın iş alanında başarılı olabileceğine inanıyor musun?
– Neden bizimle çalışmak istiyorsun?
– Güçlü ve zayıf yönlerinden bahseder misin?
– Bu iş için niçin seni tercih edelim?
– Kariyer hedefin nedir?
– Üniversiteden ne zaman mezun oldun?
– Seçmiş olduğun mesleği seviyor musun? Ya da istediğin mesleğimi yapıyorsun?
– Yapmış olduğun projeler hakkında bilgi verir misin?
– Yüksek lisans ya da doktora yapmayı düşünüyor musun?
– Niçin bu kadar sık iş değiştirdin?
– Son işinden neden ayrıldın?
– Ne kadar maaşla çalışmak istiyorsun?
İnsan kaynakları yöneticisine sorabileceğin sorular:
– Gelecekteki büyüme planınız nedir?
– Hedefleriniz nelerdir?
– Çalışanlarınızı nasıl değerlendirip terfi ettiriyorsunuz?
– Kurum kültürünüz nedir?
– Başlangıçta eğitim alacak mıyım?
– Çalışanlarınız alınan kararlarda söz sahibi olabiliyor mu?
Mülakat esnasında dikkat edilmesi gerekenler:
– Görüşme yerine girerken ceketini ilikle.
– Kendine güven, tavrınla bunu belli et.
– Sakız çiğneme.
– Tokalaşacağın için ellerin terli olmasın.
– Aşırı parfüm ve kolonya kokusundan sakın.
– Enerjik ve istekli gözük.
– Soruları doğru anlamaya çalış.
– Sorulara içtenlikle, samimi, kısa ve net cevaplar ver.
– İşverenle konuşurken gözünün içine bak.
– Aşırı el-kol hareketi ve şakadan kaçın.
– Bacaklarını sallama, saçını kaşıma.
– Özel bilgilerini verme.
– Geçmiş problemlerden bahsetme.
– Maaş tartışmasına girme.
– Karşı tarafın sözünü kesme.
– İçecek ikramını teşekkür edip geri çevirebilirsin.
Davranışsal mülakat soruları:
– Daha önce hiç yapmadığın bir şeyin yapılmasının istendiği bir durumda nasıl davranırsın?
– Sana destek, yardım ve geri bildirimin yapılmadığı zamanlarda becerilerini hangi yollarla geliştirdin?
– Beklenmedik bir olayla planlarının bozulduğu bir durumda nasıl davrandın? Ve bu davranışın nasıl sonuç verdi?
– Hızla karar alabilir misin? Bu konuda sonucu olumlu olan bir örnek olayını anlat.
– Okulda ya da işte karşılaştığın bir sorunu detaylandırarak çözümüyle birlikte anlat.
– Başkalarına cesaret verip harekete geçirdiğin bir örnek olayını anlat.
Bu sorulardan sonra vermiş olduğun cevaplara göre “Bir örnek verebilir misin? Ne yaptın? Nasıl davrandın? Ne düşünüyordun? Nasıl hissettin? Sonuç neydi?” vb. gibi başka sorular sorulabilir.
Bu soruları cevaplarken dürüst olmak ve örnek olayları olduğu gibi detaylı bir şekilde abartmadan anlatmak önemlidir.